Rękopis znaleziony w Saragossie – Zbyszek Cybulski (2)

Zbyszek Cybulski – jeden z najbardziej charyzmatycznych aktorów w polskiej kinematografii. W 1953 roku ukończył Państwową Wyższą Szkołę Artystyczną w Krakowie i rozpoczął pracę w teatrach gdańskich. Założył wraz z Bogumiłem Kobielą artystyczny teatrzyk Bim – Bom, którego był dyrektorem. Postać Maćka Chełmickiego w „Popiele i diamencie” (A. Wajda, 1958) przyniosła mu ogromną popularność i uznanie. Związany był głównie z reżyserami nurtu polskiej szkoły filmowej. Wizerunek nonkomformisty w skórzanej kurtce i ciemnych okularach był naśladowany przez rzesze młodych ludzi. Dzięki dobieranym rolom i ekspresyjności gry zyskał status aktora kultowego. W WFF we Wrocławiu rozpoczął współpracę z Wojciechem Jerzym Hasem przy „Jak być kochaną” (1962) i „Rękopisie znalezionym w Saragossie” (1965). Cybulski miał kontynuować karierę w Stanach Zjednoczonych u boku Marleny Dietrich. Wracając z planu filmu „Morderca zostawia ślad” (1967) wpadł pod koła pociągu i zmarł z powodu ciężkich obrażeń ciała. W 1996 roku przyznano mu pośmiertnie Super Złotą Kaczkę dla najlepszego aktora w historii polskiego kina.

W „Rękopisie znalezionym w Saragossie” wcielił się w postać Alfonsa Van Wordena.

„Rękopis znaleziony w Saragossie” (reż. Wojciech Jerzy Has, 1964) to kostiumowe widowisko, pełne magicznych postaci, uważane za najważniejsze dzieło w dorobku Wojciecha Jerzego Hasa. Film został nakręcony na podstawie powieści XVIII-wiecznego hrabiego Jana Potockiego, nawiązując w fabule do szkatułkowej kompozycji utworu. Wszystkie historie splata postać młodego oficera Alfonsa van Wordena (Zbigniew Cybulski), który zmierza do Madrytu, by objąć stanowisko kapitana w gwardii walońskiej. Po drodze spotyka zmysłowe kobiety, tajemniczego pustelnika i przywódcę cyganów, którzy pomagają mu w wędrówce.

Wojciech Jerzy Has nazwał produkcję filmu „Szalonym snem, który trwał trzy godziny i był wędrówką po Hiszpanii. Hiszpanii położonej wtedy między Częstochową a Wrocławiem”. Było to siedem miesięcy ciężkiej pracy, nie tylko ekipy reżyserskiej, ale także scenografów i charakteryzatorów. Ciągłe oscylowanie między realizmem a magią możliwe było dzięki scenografii, stworzonej przez Jerzego Skarżyńskiego i Tadeusza Myszorka. We Wrocławiu wybudowano specjalne dekoracje, które pozwoliły na oddanie klimatu słonecznego Madrytu. Okolice Morskiego Oka były zarówno winiarnią, gospodą, jak i placem Słońca. Kostiumy zaprojektowane przez Lidię Skarżyńską wyróżniały się ekstrawagancją i ogromną ilością dodatków. Ich szyciem zajęła się firma Copia, specjalizująca się wtedy w produkcji artystycznych kostiumów. By nabrały życia, należało zająć się ich patynowaniem. Wynajęto specjalne grupy studentów ze szkoły plastycznej, które nocami w WFF we Wrocławiu przypalały i rozpruwały niektóre części kostiumów, by nadać im klimat XVIII – wiecznej epoki. Do końca ostatniego dnia zdjęć próbowano namówić Wojciecha Hasa, by skusił się na produkcję w kolorze, głównie ze względu na efektowne kostiumy.

W latach 90. Martin Scorsese i Francis Ford Coppola sfinansowali odrestaurowanie oryginalnej kopii filmu.

Wojciech Jerzy Has (1925 – 2000) – wybitny reżyser filmowy i scenarzysta. Jego twórczość wyróżnia się umiejętnością podejmowania różnorodnych tematów. W swym pełnometrażowym debiucie („Pętla”, 1957) ukazał dylematy młodego alkoholika, obsadzając w głównej roli Gustawa Holoubka. Wykorzystując tematykę rozliczeń z II wojną światową w „Jak być kochaną” (1962), nawiązał do nurtu polskiej szkoły filmowej. Jego najbardziej znana baśń kostiumowa „Rękopis znaleziony w Saragossie” (1964) do dziś urzeka widzów na całym świecie. Wojciech Jerzy Has często wykorzystywał motyw podróży i szalonych przygód, czerpiąc inspiracje z dzieł literackich. W 2014 roku został patronem studia w Centrum Technologii Audiowizualnych we Wrocławiu.